การย้อมผ้าเป็นศิลปะอย่างหนึ่งที่มีมานานตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน สมัยก่อนผู้คนจะใช้สีย้อมผ้าจากธรรมชาติ เช่น สีเหลือง จากแก่นขนุน, สีน้ำเงิน จากต้นฮ่อม, สีแดง จากเปลือกประดู่ ดอกคำฝอย, สีเขียว จากใบหูกวาง และสีดำ จากผลมะเกลือ เป็นต้น สีของใบไม้ เปลือกไม้ หรือดอกไม้นั้นเป็นวัตถุดิบจากธรรมชาติที่หาได้ง่ายมาก และไม่เป็นอันตรายต่อผู้คน สัตว์ และสิ่งแวดล้อม ศิลปะการย้อมผ้าเหล่านี้ถูกถ่ายทอดกันมารุ่นต่อรุ่น
เพื่อนๆ มีเสื้อตัวโปรดกันบ้างมั้ย เสื้อที่ชอบใส่เป็นประจำก็ต้องซักบ่อยๆ ทำให้สีเสื้อซีดจางไปตามเวลาแต่ถ้าสภาพเสื้อยังดีอยู่ ไม่ขาด ไม่เปื่อย เพื่อนๆ คงไม่อยากทิ้งเสื้อตัวนั้น วันนี้เราก็มีวิธีย้อมผ้าแบบง่ายๆ และประหยัดสามารถทำเองที่บ้านได้มาฝากกันค่ะ
อุปกรณ์ย้อมผ้า
- เสื้อที่เราจะย้อม
- ถุงมือยางแบบหนา
- น้ำสะอาด
- เตาแก๊ส หม้อ และไม้กวนผ้า
ขั้นตอนการย้อมผ้าด้วยสีธรรมชาติ
- นำหม้อใบใหญ่ใส่น้ำสะอาด ต้มน้ำให้เดือด (ปริมาณน้ำขึ้นอยู่กับจำนวนผ้าของเรา) จากนั้นใส่เกลือประมาณ 1 กำมือ
- เตรียมสีย้อมผ้า ให้นำวัตถุดิบจากธรรมชาติมาสับเป็นชิ้นเล็กๆ ใส่ถุงผ้าแล้วใส่ลงในหม้อที่น้ำเดือด
- นำผ้าที่ต้องการย้อมจุ่มลงไปให้น้ำท่วมเสื้อ (อย่าลืม! ใส่ถุงมือยางแบบหนากันด้วยนะ) จากนั้นใช้ไม้พายหมั่นกวนตลอด จะทำให้สีเข้าซึมไปถึงเนื้อผ้า ทำประมาณ 30 นาที หรือสังเกตสีที่เสื้อ หากพอใจแล้วให้นำไปวางให้เย็น
- พอเสื้อแห้งแล้ว ให้นำไปขยี้กับน้ำสะอาดเบาๆ แล้วนำไปตากแดด
***ตัวช่วยเวลาย้อมผ้าไม่ให้สีตก: ผสมน้ำสะอาดกับน้ำยาฟิกซ์ 2 ฝาในกะลังมัง จากนั้นนำผ้าไปจุ่มน้ำยาฟิกซ์กันสีตกที่เตรียมไว้ ให้เขย่าผ้าไปมาแล้วบิดพอหมาดๆ แล้วนำไปตากแดด
เคล็ดลับ! การย้อมผ้าให้ติดทนนาน
- ก่อนที่เราจะนำผ้ามาย้อม ควรซักผ้าของเราสะอาดให้มากที่สุด
- ไม่ควรย้อมผ้าที่เปื้อนยาฟอกสี เพราะจะทำให้ย้อมไม่ติด
- เราควรเลือกสีที่ใช้ให้เหมาะกับเนื้อผ้าของเรา ผ้าที่ต่างชนิดกันก็ต้องเลือกใช้สีย้อมผ้าให้ถูก เช่น ผ้าไนล่อน ให้เลือกใช้สีย้อมร้อน, ผ้าฝ้าย หรือผ้าไหม ให้เลือกใช้สีย้อมร้อนหรือสีย้อมเย็นก็ได้ ส่วนเนื้อผ้าที่ไม่ควรใช้ย้อม คือ ผ้าโพลีเอสเตอร์ ผ้าอะครีลิค และผ้าอะซิเตท 100% เพราะสีไม่สามารถซึมเข้าเส้นใยเหล่านี้ได้
- เราไม่สามารถย้อมผ้ากลบทับสีเดิมได้ เช่น นำผ้าสีเหลืองมาย้อมโดยใช้สีน้ำเงิน จะได้เสื้อสีเขียวแทน และไม่สามารถทำผ้าสีเข้มให้เป็นสีอ่อนได้
เป็นยังไงบ้างค่ะ วิธีแปลงโฉมเสื้อเก่าให้เป็นเสื้อใหม่ วันนี้เพื่อนๆ ไปเปิดตู้เสื้อผ้าหาเสื้อที่สีซีดมาลองทำกันนะคะ เสื้อที่ยังคงสภาพดีอยู่แต่ไม่ได้ใส่แล้ว อย่าเอาไปทิ้งเลยให้นำมาย้อมสีใหม่แล้วนำไปบริจาคให้ผู้อื่น หรือสร้างอาชีพด้วยการรับจ้างย้อมผ้าเป็นรายได้เสริม
